Vắc xin “Phế cầu 13” phòng các bệnh viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não, nhiễm trùng huyết và các bệnh do phế cầu khuẩn đã có ở Việt Nam
Vắc xin “Phế
cầu 13” là gì?
“Phế cầu 13” là vắc
xin phòng được 13 chủng vi khuẩn Streptococcus pneumoniae (S.
pneumoniae) khác nhau, phòng các bệnh phế cầu khuẩn xâm lấn gây nguy hiểm cho
trẻ em và người lớn như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa cấp tính, nhiễm
khuẩn huyết (nhiễm trùng máu)… do phế cầu khuẩn Streptococcus Pneumoniae gây ra.
“Phế cầu 13” được sử dụng cho trẻ từ 6 tuần
tuổi trở lên và người lớn; đặc biệt là đối tượng trẻ lớn quá tuổi tiêm vắc xin
phế cầu của Bỉ, người lớn có nhu cầu tiêm chủng phòng bệnh, và người có bệnh
mãn tính như tiểu đường, tắc nghẽn phổi mãn tính COPD, người bị suy giảm hệ
miễn dịch…
Vì sao nên
tiêm vắc xin “Phế cầu 13”?
Trẻ nhỏ từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn nên
tiêm vắc xin “Phế cầu 13” để phòng các bệnh nguy hiểm do phế cầu
khuẩn gây ra
Bệnh viêm
phổi do phế cầu khuẩn:
Viêm phổi là một trong những nguyên nhân cướp đi
nhiều sinh mạng trẻ em nhất trên thế giới. Theo số liệu của các tổ chức về sức
khỏe cộng đồng quốc tế, năm 2018 có hơn 800.000 trẻ đã chết do bệnh viêm phổi.
Với trẻ dưới 5 tuổi, tỷ lệ tử vong vì viêm phổi lên tới 15%. Cứ mỗi 39 giây thế
giới có một em bé chết vì viêm phổi. Tại Việt Nam, hàng năm có khoảng 2,9 triệu
lượt trẻ mắc viêm phổi và khoảng 4.000 trẻ tử vong vì 4 căn bệnh nguy hiểm này.
Viêm phổi do phế cầu khuẩn không chỉ nguy hiểm
với trẻ nhỏ mà còn là nguyên nhân gây tử vong nhanh ở người cao tuổi, người có
bệnh mãn tính, người có sức đề kháng giảm… Bệnh có thể tiến triển nhanh và gây
nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và chữa trị kịp thời. Nếu
may mắn khỏi bệnh, người bệnh cũng có thể mắc di chứng mù, điếc, liệt và chậm
phát triển thần kinh…
Bệnh viêm
màng não do phế cầu khuẩn:
Viêm màng não do vi khuẩn phế cầu là bệnh lý
nghiêm trọng làm màng não (lớp vỏ bao ngoài bảo vệ não và tủy sống) bị viêm.
Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào và nếu không được phát hiện cũng như
điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: tê liệt chân
tay, động kinh, điếc, mù, phù não, hôn mê thậm chí tử vong.
Bệnh viêm
tai giữa do phế cầu khuẩn:
Viêm tai giữa do phế cầu khuẩn Streptococcus
pneumoniae (40-50%), vi khuẩn Haemophilus influenzae và NTHi (30-40%) cũng là
bệnh thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hàng năm có hơn
350 triệu ca mắc viêm tai giữa cấp ở trẻ em dưới 5 tuổi, hầu hết các ca bệnh
xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi. Hơn một phần ba trong số đó, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới
một tuổi sẽ bị nhiễm trùng lặp đi lặp lại nhiều lần trong năm, thậm chí phải
can thiệp phẫu thuật.
Không chỉ là căn bệnh thường gặp ở trẻ em, mà
người lớn cũng có khả năng mắc bệnh viêm tai giữa. Nếu không được điều trị kịp
thời, người bệnh có thể gặp biến chứng thủng màng nhĩ, giảm thính lực, viêm
xương chũm, liệt mặt, áp xe não, viêm màng não…
Trường hợp nếu người lớn bị viêm tai giữa do
viêm tắc xoang tĩnh mạch bên, áp xe dưới màng cứng, viêm não, viêm màng não hay
áp xe não… có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng.
Bệnh nhiễm
trùng máu do phế cầu khuẩn:
Có đến 20% trẻ em thiệt mạng do nhiễm trùng máu
gây ra. Người lớn cũng chiếm tỷ lệ mắc bệnh khá cao, đặc biệt tỷ lệ bệnh ở
người cao tuổi gấp 13 lần so với người trẻ vì hệ miễn dịch của họ bị suy yếu,
dễ bị vi khuẩn phế cầu tấn công vào máu gây nhiễm trùng.
Nhiễm trùng máu (nhiễm khuẩn huyết) là căn bệnh
do vi khuẩn xâm nhập vào hệ tuần hoàn máu, sản sinh ra những độc tố khiến trẻ
bị nhiễm độc. Nhiễm trùng máu sẽ gây tổn thương các cơ quan như gan, thận…
khiến cơ thể người bệnh bị suy giảm mạnh. Bệnh còn gây ra rối loạn máu đông
trong giai đoạn máu bị nhiễm trùng làm giảm lưu lượng máu di chuyển đến chân
tay cũng như các cơ quan nội tạng khác, đồng nghĩa với việc cơ thể thiếu chất
dinh dưỡng và oxy.
Vắc xin “Phế cầu 13” do tập đoàn dược phẩm và
chế phẩm sinh học hàng đầu thế giới – Pfizer (xuất xứ Anh) – nghiên cứu sản
xuất, được sử dụng rộng rãi tại hơn 100 quốc gia trên thế giới và được chứng
minh hiệu quả trong phòng ngừa các chủng phế cầu phổ biến gây bệnh viêm phổi,
viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu) cho trẻ em
lẫn người lớn. Nếu được tiêm phòng các bệnh do phế cầu, người cao tuổi và người
mắc bệnh mạn tính sẽ giảm nguy cơ phải nhập viện điều trị do cơn COPD kịch
phát, giảm chi phí điều trị.
Vắc xin
“Phế cầu 13” hoạt động như thế nào?
Vắc xin “Phế cầu 13” hoạt động bằng
cách “dạy” hệ miễn dịch cách tự vệ chống lại bệnh tật. Khi một người được tiêm
vắc xin, hệ miễn dịch sẽ nhận ra các bộ phận của cơ thể bị vi khuẩn, virus xâm
nhập và sẽ tạo ra các kháng thể nhanh hơn khi tiếp xúc với vi khuẩn. Điều này
giúp bảo vệ chống lại bệnh tật.
Hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể khác
nhau cho mỗi virus, vi khuẩn gây bệnh mà nó bắt gặp. Điều này tạo ra một nhóm
các kháng thể giúp bảo vệ cơ thể chống chọi lại các căn bệnh khác nhau.
Vắc xin “Phế cầu 13” chứa các polysacarit từ 13
loại S. pneumoniae khác nhau (huyết thanh 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C,
19A, 19F và 23F). Loại vắc xin kích thích hệ thống miễn dịch tạo kháng thể
chống lại những vi khuẩn này và được dùng để ngăn ngừa các bệnh mà chúng có thể
gây ra. Vắc xin “Phế cầu 13” được sử dụng để chủng ngừa cho trẻ em từ 6 tuần
tuổi trở lên và người lớn.
Đối tượng
nào cần tiêm vắc xin “Phế cầu 13”?
Vắc xin “Phế cầu 13” phòng phế cầu khuẩn được sử
dụng cho trẻ nhỏ từ 6 tuần tuổi, người trưởng thành có hệ miễn dịch suy yếu,
người già. Phác đồ tiêm phụ thuộc vào độ tuổi bắt đầu tiêm mũi “Phế cầu 13” đầu
tiên.
Bệnh nhân mắc bệnh phổi như lao phổi, tắc nghẽn
phổi mãn tính COPD, bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp… được chỉ định tiêm
vắc xin phòng bệnh cũng tiêm được vắc xin “Phế cầu 13” mà không cần phải ra
nước ngoài.
Không dùng
vắc xin “Phế cầu 13” trong những trường hợp nào?
· Tránh dùng
vắc xin “Phế cầu 13” trong thai kỳ.
· Không tiêm
vắc xin “Phế cầu 13” với người quá mẫn cảm với thành phần trong vắc xin
hoặc với độc tố bạch hầu.
· Không tiêm
vắc xin “Phế cầu 13” ở bệnh nhân giảm tiểu cầu hoặc bất kỳ rối loạn đông máu
nào.
· Không dùng
thuốc hạ sốt (Paracetamol) đồng thời hoặc trong cùng ngày tiêm vắc xin “Phế cầu
13”.
Phác đồ
tiêm vắc xin “Phế cầu 13”?
1. Trẻ em
từ 2 – 6 tháng tuổi:
Lịch tiêm cơ bản:
· Mũi 1: Lần
tiêm đầu tiên
· Mũi 2: Cách
mũi 1 tối thiểu 1 tháng
· Mũi 3: Cách
mũi 2 tối thiểu 1 tháng
Lịch tiêm
nhắc:
· Mũi 4: Tiêm
khi trẻ 11 – 15 tháng tuổi
· Lưu ý: Mũi
4 cách mũi 3 tối thiểu 2 tháng
2. Trẻ em
từ 7 – 11 tháng tuổi
Lịch tiêm
cơ bản:
· Mũi 1: Lần
tiêm đầu tiên
· Mũi 2: Cách
mũi 1 tối thiểu 1 tháng
Lịch tiêm
nhắc:
· Mũi 3: Tiêm
khi trẻ trên 1 tuổi
· Lưu ý: Mũi
3 cách mũi 2 tối thiểu 2 tháng
Trẻ em từ
12 – 23 tháng tuổi:
· Mũi 1: Lần
tiêm đầu tiên
· Mũi 2: Cách
mũi 1 tối thiểu 2 tháng
3. Trẻ em
từ 24 tháng tuổi – người lớn
· Tiêm 1 mũi
duy nhất
Lưu ý:
Vắc xin “Phế cầu 13” là vắc xin tiêm bắp và vị
trí thích hợp là mặt trước bên đùi của trẻ nhỏ hoặc cơ delta cánh tay ở trẻ
trên 5 tuổi, người trưởng thành, người già.
Vắc xin “Phế cầu 13” thường an toàn. Tuy
nhiên, vẫn có thể gặp một số phản ứng phụ thông thường sau tiêm nhưng không
đáng kể như đau tại vết tiêm, đôi khi sưng, ửng đỏ. Có thể sốt nhẹ, kém ăn, ngủ
kém đối với trẻ em. Riêng người lớn có thể đau khớp, đau cơ, mệt mỏi. Phản ứng
phụ thường thoáng qua và sẽ hết sau 1-2 ngày.
Hiện tại, phòng tiêm chủng vắc xin Xuân Tuyên luôn có sẵn Vắc xin để phục
vụ:
Mọi thông tin tư vấn xin được liên hệ số điện
thoại: 0936051176 Ths, Bs.
Nguyễn Văn Xuân
Nguồn:
mims.com
|
Phủ lý, ngày 7 tháng 11 năm 2021 Phòng
tiêm chủng vacxin Xuân Tuyên
|